«Ὂλβιος ὃστις Ἱστορίης ἒσχεν μάθησιν»

Το παραπάνω ἀπόφθεγμα ἀποδίδεται στον ἀρχαῖο Ἀθηναῖο τραγικό – ἠθογράφο ρεαλιστῆ- Εὐριπίδη. Μεταφραστικά ἡ νεολληνική του ἀπόδοση εἶναι σχετικά ἁπλῆ «Εὐτυχής [εἶναι/γίνεται/καθίσταται] ἐκεῖνος [ὁ πολίτης] πού ἒμαθε την Ἱστορία».

Και για να τη μάθεις, ἀφ’οὗ δεν πρόκειται για μία ἒτοιμη «πάρε-βάλε» παρά για μία χρονοβόρο διαδικασία που, με τη σειρά της, ἐνέχει ἓνα πλῆθος ἀνώτερων νοητικῶν λειτουργιῶν πού σοῦ έπιτρέπουν την πρόσβαση στο μονοπάτι του Χρόνου, ἒτσι ὃπως το λάξεψε για κάθε σένα «ἡ τῶν Μοιρῶν τριλογία», ἡ Κλωθώ, ἡ Λάχεσις και ἡ Ἂτροπος για να σού δείξουν το δικό τους τρίπτυχο στις στροφές του χρόνου, το Παρελθόν το Παρόν και το Μέλλον.

Και ἐπειδή το Μέλλον ἀόρατον και αἰσθητικῶς και γνωστικῶς και μυστικῶς, «Σοφοί δε προσιόντων» θα γράψει ὁ Σπουδαῖος ἐκεῖνος Ἓλλην, Κ. Π. Καβάφης στ’ ὂνομα, ὃ,τι περισσεύει εἶναι το δίπολο Παρελθόντος – Παρόντος, ὣστε ἀντιλαμβανόμενοι τις δράσεις τις πράξεις τα γεγονότα τοῦ παρελθόντος χρόνου να μπορέσουμε να τα ἐκ και ἀποτιμήσουμε στο σύγχρονο πλαίσιο που μάς περιβάλλει ἀπό κοινοῦ με τις σύμμετρές των εἰκόνες.

Ὁ Προφήτης Ἡλίας, Εἰκόνα ἐκ τῆς Ἱερᾶς Πατριαρχικῆς κι Ὁμωνύμου Μονῆς Προφήτου Ἡλιοῦ Ρουστίκων.

Ἐδῶ, ἀξίζει ἀναφορά στο ἒργο και το χρόνο που άφιέρωσε [ἂρα, ὁ χρόνος ὡς ἱερά ἀξία δομή και παρακαταθήκη] ὁ Κοσμᾶς ὁ Παυλάκης για την ἰδιαίτερη πατρῖδα του, τα Ρούστικα λίγο πιο ἒξω άπό το Ρέθυμνο στην Κρήτη.

Στη δομή του βιβλίου του «Τα Ρούστικα στην Ιστοριογραφία» Ἒκδοση Β΄, συναντᾶ ὁ ἀναγνώστης σταθμούς τῆς Κρητικῆς ἱστορίας με άφετηρία την Ἀρχαιότητα κι ἐνδιάμεσες «στάσεις» στην Ἐνετοκρατία, την Τουρκοκρατία, την Ἐπανάσταση του 1821 μέχρι και την ἀπελευθερωμένη Ἑλλάδα, στα μέσα τοῦ 20οῦ αἰῶνος, ἐκεῖ στα 1949. Γεγονότα που σημάδεψαν και ἀκόμη το πράττουν με τα ἲχνη τους την πορεῖα τῆς Κρήτης ἀπό τον Μακεδονικό Ἀγῶνα τους Βαλκανικούς και τους δύο Παγκόσμιους μέχρι και τη Μικραστιατική Ἐκστρατεῖα και Καταστροφή ἓως και την ἀπελευθέρωση τῆς Κρήτης,

Ὃ,τι μοῦ προσείλκυσε το ἐνδιαφέρον ὡς μελετητοῦ ἦταν ἡ προσοχή, ὁ ἒλεγχος και ἡ ἀντίληψη τῶν πραγμάτων τοῦ Παυλάκη. Μαζί και ὁ λόγος, ἡ διασωθεῖσα μέσω τῶν πρωτογενῶν πηγῶν Μνήμη και τέλος, ἡ συνείδηση τοῦ ποικίλου πλούσιου και πολύχρωμου χωροχρονικοῦ πλαισίου [ὑπερδισχιλιετοῦς] που περιβάλλει τη σκέψη του.

Να γιατί και ποῦ «κολλάει» ὁ ρεαλιστής Εὐριπίδης. Γιατί ὂχι μόνον ὁ Παυλάκης, μα και ο κάθε ἀναγνώστης -με την ἰδιότητα τοῦ πολίτη- αἰσθάνεται εὐτυχής που ἡ Τέχνη τῆς Γραφῆς δεν ἒχει οὒτε και ἐνέχει περιορισμούς, σύνορα και ἐμπόδια και ἐπειδή με ἀφετηρία την πόλη του μάς μεταφέρει σε ἒνα νοερό ταξῖδι που λίγοι ἒχουν την εὐκαιρία να συμμετάσχουν να ἁδράξουν και πολύ περισσότερο να εἶναι εὐτυχεῖς που καθίστανται μέλη και συνοδοιπόροι του.

Σ’εύχαριστῶ ab imo pectore, Κοσμᾶ Παυλάκη και τα Ρούστικά σου που με κάνατε πλουσιότερο… Καλοτάξιδο το ἒργο σου.

Ἀθῆνα, 05 08 2018